تکنیک‌های افزایش تمرکز حواس چیست ؟
تمرکز حواس
?What are the techniques for increasing senses focus
علل مختلف حواسپرتی و عدم تمرکز حواس
ورود تکنولوژی به زندگی انسان باعث تغییرات زیادی در نحوه تعامل انسان با محیط اطراف شده است. مخصوصا با گسترش
اینترنت هر روز حجم زیادی از اطلاعات به مغز وارد می شود که احتیاج به پردازش دارد. به همین دلیل خیلی از افراد برای
عقب نماندن از علم روز مقدار زمان مطالعه خود را افزایش می دهند اما با این حال به دلیل عدم تمرکز و حواسپرتی در
هنگام مطالعه نمی توانند نتیجه دلخواه خود را بگیرند.
حتما تا به حال برایتان پیش آمده است که فصلی از کتابی را چندبار خوانده اید ولی به خاطر مشغول بودن ذهنتان متوجه مطلب آن
نشدید و بدون رسیدن به نتیجه ، فقط باعث کاهش یادگیری و خسته شدن مغزتان شده است.
در ادامه ابتدا با دلایل ایجاد حواسپرتی آشنا می شویم و سپس به راه‌های مقابله با آن می پردازیم.
بسیاری از انسانها از نبود تمرکز هنگام مطالعه رنج می برند. عدم تمرکز یکی از شایع ترین مشکلات دانش آموزان ،دانشجویان و طلاب
است.
مهم ترین دلایل حواس پرتی عبارتند از:
چندکاری
کسانی که به طور همزمان چند کار انجام می دهند، شاید احساس کنند که کارهایشان را سریعتر تمام می کنند اما تقریبا
همیشه انجام چند کار به طور همزمان از انجام یک کاری در یک زمان بیشتر طول می کشد.
هیچ انسانی نمی تواند چند کار را بصورت هم زمان و درست انجام دهد ، البته به جز کارهای ناخودآگاه.
هنگامی‌که چند کار را با هم انجام می دهید، جابه جایی میان کارها باعث هدر رفتن وقت می شود. همچنین تمرکزهای
پی درپی و مجدد بر روی چند کار، موجب خستگی مغزتان شده و مشکل را بیشتر می کند.
فرض کنید که باید به طور همزمان یک مسئله ریاضی را حل کنید و به طور همزمان به موسیقی گوش دهید و با دوستتان
هم صحبت کنید. حتما مدت زمانی که طول می کشد تا این کارها را به طور همزمان پیش ببرید بیشتر از زمانی خواهد
بود که می توانید به طور جداگانه این کارها را انجام دهید.
خستگی
بررسی‌های بسیاری نشان می دهد که کم خوابی، نه تنها تمرکز حواس، بلکه حافظه کوتاه مدت و بسیاری دیگر از کارکردهای مغز را مختل می کند.
هنگامی‌که از خواب محروم می‌شوید یا به مقدار کمی‌می خوابید، میزان تمرکز و توجه تان به میزان زیادی افت می کند.
کار زیاد و عدم استراحت کافی می تواند به شدت در میزان توان ذهنی شما برای تمرکز تاثیر بگذارد.
کسالت و بی حوصلگی
انجام کارهای ملال آور و کسالت بار توانایی شما را برای تمرکز کاهش می دهد و شما را به سادگی در معرض حواسپرتی قرار می دهد.
هنگامی‌که کاری کسالت بار را که به آن علاقه ای هم ندارید را انجام می دهید، تقریبا هر چیز دیگری را برایتان جذابتر ازانجام آن کار می کند و شما به طور مداوم به کارهایی که به نظرتان جذابتر هستند فکر می کنید.
لوازم الکترونیکی
ورود کامپیوتر، اینترنت و موبایلها به زندگی انسان موجب سرعت بخشیدن به زندگی و آسان شدن بسیاری از کارهای روزمره شده است. ولی مشکلاتی هم همراه خود آورده که عدم تمرکز یکی از شایع ترین آنهاست. اگر به طور مداوم به دنبال چک کردن گوشی ، ایمیل باشید یا هر چند دقیقه یک بار فیسبوک و توییتر خود را چک کنید، به سادگی حواستان پرت می شود. اگر در حال انجام کاری هستید که نیاز به تمرکز دارد، هر بار که صدایی از گوشی خود می شنوید، رشته افکارتان به راحتی از هم گسیخته خواهد شد.
عوامل ذهنی حواس پرتی
عوامل ذهنی ایجاد کننده حواسپرتی افکاری هستند که در ذهن شما جریان دارند و می توانند تاثیری قوی بر روی ذهن و
افکار شما داشته باشند. ناکامی‌ها یا شادکامی‌هایی که در طول روز یا حتی در طول زندگی خود داشته اید می تواند به سادگی ذهن شما را مشغول کند و باعث عدم تمرکز شود. نگرانی و دلواپسی در مورد آینده، مشکلات اطرافیان، ترس و بسیاری از افکار پریشان دیگر می تواند به سادگی عاملی باشد برای کمک به عدم تمرکز شما بر روی موضوعی خاص.
بیماری و اثر داروها
بیماری‌های زیادی هستند که بر روی قدرت تمرکز حواس شما تاثیر مستقیم می گذارند. اختلال تمرکز ممکن است به دلیل قطع تنفس حین خواب، افسردگی، کم خونی یا بیماری تیروئید ، بیماری‌های تنفسی یا بیماری‌هایی مانند اختلال بیش فعالی و کم توجهی باشد.
داروهایی هم که مصرف می کنید ممکن است عارضه جانبی داشته باشند و باعث عدم تمرکز شوند. برخی از داروها مانند داروهایی که برای درمان افسردگی، صرع یا عفونتهای آنفلوآنزا به کار می روند، عوارض جانبی زیادی دارند که عدم دقت وتمرکز حواس یکی از این عوارض است.
۷ روش موثر برای مقابله با حواسپرتی :
۱_ یادداشت کردن و فکر کردن به عوامل حواسپرتی
همیشه یک دفترچه یادداشت بر روی میز مطالعه خود قرار دهید و اگر چیزی ذهن شما را در هنگام مطالعه مشغول کرد آن را یادداشت کنید.
به طور مثال اگر در مورد مشکل مالی خود فکر می‌کنید یا اینکه نگران نتیجه امتحان هستید،همه آنها را یادداشت کنید.
به خودتان حتما تلقین کنید که پس از اتمام مطالعه و در فرصت دیگر به این مسائل خواهید پرداخت.
این کار باعث می‌شود از نگرانی شما در این مسائل کاسته شده و با خیال راحتتری به مطالعه بپردازید.
زمان معینى را در طول روز، براى فکر کردن درباره موضوعات مختلفی که ذهن شما را مشغول کرده بود و عامل حواسپرتی شما بود اختصاص دهید.
سعی کنید با تکرار زیاد و مداوم این کار را به یک عادت همیشگی تبدیل کنید.
۲_ علاقه داشتن به موضوع مطالعه
این نکته بسیار مهم است که شما به موضوع مطالعه (یا کاری که انجام می دهید) علاقه مند باشید. حتی اگر نسبت به موضوع
مطالعه علاقه ندارید (مثلا یک موضوع درسی) سعی کنید نسبت به آن موضوع علاقه پیدا کنید. علاقه به موضوع می تواند میل
به فراگیری را در شما افزایش داده و باعث شود تمرکز بیشتری داشته باشید. به خودتان تلقین کنید که به موضوع مورد
مطالعه علاقه دارید. سعی کنید ارتباطی بین زندگی خود و موضوع در حال مطالعه پیدا کنید تا علاقه تان برای ادامه بیشتر
شود. مطمئن باشید هر چه جلوتر بروید اشتیاق بیشتری برای فراگیری پیدا خواهید کرد و تمرکز راحتتر انجام خواهد شد.
۳_ برنامه ریزی و انگیزه
برنامه ریزی دقیق و داشتن انگیزه یکی دیگر از راه‌های بالا بردن تمرکز حواس هنگام مطالعه است.
در ابتدا و قبل از هر کاری، براى تمام فعالیتهاى درسى و غیردرسى، برنامه ریزی کنید. اوقات شبانه روز را در یک جدول
زمانبندى شده نوشته و براى هر کارى، زمان خاص و مدت زمان معین مشخص کنید. بکوشید تا حد امکان برنامه خود
را اجرا کنید تا بتوانید به ذهن خود نظم و یکپارچگی بدهید.
علاقه به موضوع در حال مطالعه و برنامه ریزی دقیق می‌تواند موجب افزایش انگیزه شما شود. هدف‌های کوچک برای خود
تعریف کنید تا انگیزه خود را بالا ببرید. انگیزه بالا می‌تواند بسیاری از مشکلات شما در زمینه حواسپرتی را رفع کند.
۴_ دور کردن تفکرات منفی و تلاش برای جذب افکار مثبت
در نظر داشتن این نکته ضروری است تا زمانی که شما به افکار منفی بها می دهید، ممکن است در دام حواسپرتی بیافتید!
پیش از شروع مطالعه از گفتن واژه‌هایی همچون نمی خواهم، نمی دانم، نمی توانم و… بپرهیزید. ترس، بدگمانی و بی ارادگی را از ذهن خود دور کنید.
هرگز به خود اجازه ندهید که هیجان‌ها و تفکرات منفی ، شما را در خود غرق کند و تمرکز حواس را در شما مختل کند.
پیوسته با خود تکرار کنید که قادر به انجام کاری که می خواهید انجام دهید (مطالعه، نوشتن، کار کردن و …) هستید و به
بهترین نحو از پس آن بر می آیید. سعی کنید تفکر مثبت را مدام در خود پرورش دهید. کسی که اعتماد به نفس خود را
افزایش دهد، احساس شعف و شادی را در خود احساس میکند و در حالت شادمانی نیز تمرکز حواس بهتر خواهد بود.
۵_ انجام دادن تمرینات افزایش تمرکز حواس
برای داشتن تمرکز حواس تمرینات زیادی وجود دارد که در بخش به چند مورد مهم آن می‌پردازیم.
اول _ داشتن توجه تعمدی
یعنی به صورت کاملا عمدی نسبت به کاری که انجام می دهیم تمرکز داشته باشیم و سعی کنیم فقط به همان کار فکر کنیم.
دوم _ شمارش واژگان
یک پاراگراف از یک کتاب را انتخاب کنید و واژگان آن را با سرعت کم و دقت بالا بشمارید.
و هرگاه تمرکزتان به هم خورد و پرش فکر داشتید برگردید و از اول بشمارید.
هروقت موفق شدید کلمات یک پاراگراف را بشمارید آن وقت به سراغ شمارش واژگان دو پاراگراف بروید.
سوم _ شمارش معکوس از ۵۰
با سرعت کم و ثابت شروع به شمارش اعداد از ۵۰ به صفر می‌کنید و اگر حواستان پرت شد دوباره از ۵۰ شروع می کنید.
وقتی موفق شدید از ۱۰۰ و بعد از ۲۰۰ به پایین می شمارید.
چهارم _ کم کردن اعداد از ۱۰۰
ابتدا از ۱۰۰ دوتا دوتا کم می کنید تا به صفر برسید ، با سرعت کم و ثابت و همچنین دقت و تمرکز زیاد.
اگر حواستان پرت شد هم که می دونید باید چکار کنید!!!
اگر موفق شدیم و این کار را انجام دادی حالا ۳تا ۳تا از ۱۰۰ به پایین بیایید و بعد ۴تا ۴تا …
نکته مهم : معمولا پس از چندبار انجام تمرینات ، این اعداد را حفظ می کنید و شاید بتوانید بدون توجه و بصورت ناخود آگاه این تمرینات را انجام بدهید اما این نوع تمرین اصلا به درد نمی خورد چون هدف از تمرینات تقویت تمرکز و توجه شما نه صرفا گفتن اعداد.
نکته : این تمرینات را به ترتیب از بالا به پایین و هر کدام را روزی دو بار و به مدت سه ماه انجام دهید تا اسطوره تمرکز حواس شوید.
۶_ اولویت بندی کارها
اولویت بندی کارها و برنامه ریزی یکی از عوامل موثر در داشتن تمرکز حواس است چون دقیقا می دانیم که کدام کارها را انجام دادیم و چه کارهایی مانده که باید انجام دهیم.(ترتیب انجام کارها براساس اهمیت ، زمان مشخص شده برای به اتمام رساندن و…در نظر گرفته شود)
همیشه به یاد داشته باشید که سخت ترین و برترین کارها را در بهترین زمانها یعنی اول صبح (زمانی که در اوج انرژی و تمرکز خود قرار دارید) انجام دهید. تمیز کردن اتاق مطالعه یا پاکنویس کردن جزوه را می‌توان در آخر شب نیز انجام داد.
به قول برایان تریسی که در کتاب (( قورباغه ات را قورت بده )) می‌گوید :
ابتدای هر روز قورباغه‌های بزرگتر را قورت دهید و سپس به سراغ قورباغه‌های کوچکتر بروید.
یعنی همیشه اول کارهای سخت تر و مهم تر را انجام بده و بعد سراغ کارهای آسانتر و نه چندان مهم برو .
توجه کنید که هیچ وقت کار مهم خود را آخر شب انجام ندهید چرا که احتمالا بهانه ای پیدا می‌کنید تا آن را به روز بعد موکول کنید.
۷_ دور کردن عوامل حواسپرتی
به جرات می توان گفت مهم ترین عامل حواسپرتی در دنیای امروز رسانه‌های ارتباطی و لوازم سرگرمی‌هستند.
لوازم الکترونیک همچون موبایل ، تلویزیون ، کنسول‌های بازی ، لب تاب و تبلت که به اینترنت هم متصل می شوند.
هممون یواشکی به افرادی که اطرافمون هستند و غرق موبایل خود شده اند نگاه کردیم و شاید کمی‌هم خندیدیم.
اما باید بپذیریم و آگاه باشیم که دنیای تکنولوژی امروز کمر همت بسته برای دزدیدن تمرکز ما…
حتما زمان مطالعه یا انجام کاری که نیاز به تمرکز حواس و عدم حواسپرتی دارید این لوازم را از خودتون دور کنید.
و اگر می خواهید حواسپرتی را به صفر برسونید بهتره که موبایل خودتون رو خاموش کنید و دور از دسترس قرار بدید.
متمرکز و موفق باشید
آخرین نظرات