امر تحقیق و پژوهش آن چنان ارزشمند است که در قرآن کریم، مهاجرت برای دین پژوهی ، اکیدا سفارش شده است.
در آیه 122 سوره «توبه» چنین آمده است:
فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین …
ترجمه: پس چرا از هر فرقه ای از مومنان ، دسته ای کوچ نمی کنند تا در دین آگاهی پیدا کنند؟
می توان نتیجه گرفت ؛ عنصر علم و آگاهی آن چنان ارزشمند است که هیچ عملی بدون عنصر آگاهی و بصیرت از انسان پذیرفته نیست و مهاجرت کردن برای علم و دانش و دین پژوهی یکی از وظایف مسلمانان نامیده می شود.
جایگاه دانشمندان اسلامی در توسعه روش های تحقیق و پژوهش
جالب است بدانیم که دانشمندان مسلمان، اولین بنیانگذاران روش علمی و شیوه های تحقیق تجربی در کشف مجهولات بودند.
«سدیللو» یکی از دانشمندان غربی در این مورد چنین می گوید:
« آنچه مدرسه بغداد را از دیگر مراکز علمی ممتاز می داشت روحیه علمی عظیمش بود و آن عبارت از کشف مجهول به وسیله معلوم، دقت نگری و نتیجه گیری از طریق وسایل و اسباب بود و به علاوه جز از طریق حس و تجربه چیزی پذیرفته نمی شد و اعراب در قرن نهم میلادی از طریق اصیل علمی به دریافت دانش ها می پرداختند و این روش در روزگاران بعد موجب اکتشافات و اختراعات بزرگ شد.»
همچنین «ه.ا.ر.ژب» در این مورد چنین می گوید: «امتیاز بازگشت طریق تحقیق علمی به اروپا را در قرون وسطی دانشمندان اسلامی احراز نمودند».
آخرین نظرات