انگیزه
ایجاد انگیزه
انگیزه عالی عامل اصلی موفقیت
تصور کنید فردا امتحان پایانی درس فقه شماست و اگر دراین امتحان قبول شوید، قرار است علاوه بر دریافت مدرک تخصصی، یک ماشین صفر کیلومتر نیز به عنوان جایزه دریافت نمایید. همزمان با شما فرد دیگری نیز در آزمون شرکت کرده است. او نه نیاز به مدرک تخصصی دارد و نه کسی قرار است به او جایزه بدهد.
به نظر شما احتمال موفقیت کدام یک بیشتر است؟ کدام یک حاضر است خود را اذیت کرده و از شب تا صبح مطالعه کند؟ کدام یک در جلسه آزمون با تمام توان به سوالات پاسخ داده و از تک تک لحظات خود استفاده خواهد کرد؟
بسیار واضح است که داشتن انگیزه بالا می‌تواند کیفیت کاری شما را افزایش چشمگیری دهد. به همین دلیل قبل از اینکه بخواهید اقدام به یادگیری مهارت‌های ظاهری موفقیت در تحصیل کنید، باید به شما کمک کنم تا پیش‌نیاز‌های اساسی موفقیت را در خود ایجاد نمایید.
انگیزه چیست؟
انگیزش مجموعه شرایطی است که به رفتار، نیرو بخشیده و به آن جهت می‌دهد. پس قبل از هر اقدامی‌باید انگیزه کافی را در خود شعله ور کنید و گرنه ممکن است در طول مسیر حرکت، با کمبود انرژی مواجه شوید و موتور ذهنی شما از حرکت بایستد. مطالعه بدون انگیزه مانند این است که بخواهید با ماشین بدون بنزین به سفر دور دنیا بروید!!!
شکل‌های مختلف انگیزه
علل ایجاد انگیزه شامل گستره‌ایی است که شروع آن از رویدادهای فیزیولوژی ایی درون مغز و بدن است و تا خواسته‌های اجتماعی و تاثیرات فرهنگی که موجب نیازهای سطحی نظیر میل به سرآمد بودن و پیشی گرفتن از دیگران و نیازهای معنوی نظیر انجام وظایف و کسب توفیق بیشتر برای خدمت به دیگران ادامه پیدا می‌کند.
به‌طور کلی می‌توان گفت انگیزه می‌تواند عوامل درونی یا بیرونی داشته باشد. انگیزه‌های بیرونی مانند هدیه‌ها و جوایز یا پول نقد، با وجود اینکه میتوانند انگیزه‌های مقطعی بسیار قوی ایجاد کنند، اما معمولا برای کسب موفقیت‌های بزرگ کافی نیستند.
مهم‌ترین ایراد در انگیزه‌های بیرونی وابسته بودن شما به دیگران است. فرض کنید پدرتان به شما قول داده است اگر در فلان جا قبول شوید، برای شما یک ماشین صفر کیلومتر خواهد خرید. حال کافی است به هر علتی نظر خود را تغییر داده و حرفش را پس بگیرد. یا اینکه به طریقی متوجه شوید پدر شما قصد دارد چه در آنجا قبول شوید و چه قبول نشوید، برای شما ماشین را بخرد! در این صورت قطعا انگیزه شما برای درس خواندن و قبولی در آنجا کاهش خواهد یافت.
علاوه بر این انگیزه‌های بیرونی فقط تا یک مقطع زمانی می توانند شما را به حرکت درآورند. یعنی بعد از قبولی در آنجا و دریافت خودرو، دیگر شما انگیزه درس خواندن را نخواهید داشت و ترجیح می‌دهید به خوش گذراندن با خودروی خود بپردازید! پس اگر خواهان موفقیت پایدار هستید، سعی کنید انگیزه‌های درونی را در خود شعله‌ور کنید. در ادامه، راهکارهای افزایش انگیزه درونی را برای شما مطرح خواهم کرد.
انگیزه
راه‌های ایجاد ایجاد انگیزه درونی چیست؟
۱ _ تعیین انتظارات در ابتدای سال تحصیلی
یکی از موارد ضروری برای افزایش انگیزه این است که دقیقا بدانید به دنبال چه چیزهایی هستید. اگر ابتدای سال تحصیلی برای خود مشخص کنید قرار است به چه سطحی برسید، انگیزه کافی برای حرکت در شما ایجاد خواهد شد. به عنوان مثال اگر کسی می‌خواهد پس از گرفتن مدرک دیپلم، به دنبال شغل آزاد برود، انگیزه کافی برای پاس کردن تمام دروس را خواهد داشت و صد البته نیازی به انگیزه بیشتر هم نخواهد بود. اما اگر تصمیم گرفت پس از دوران دبیرستان، در بهترین دانشگاه کشور ادامه تحصیل داده و کرسی تدریس در آن دانشگاه را نیز کسب کند، انگیزه بسیار بیشتری برای مطالعه خواهد داشت. پس انتظارات و مقصد نهایی خود را از درس خواندن مشخص کنید. همچنین از والدین خود نیز بخواهید انتظارات خود را به شما بگویند و شما نیز تمام تلاش خود را برای تحقق این انتظارات به کار گیرید.
بدون شک تلاش برای شادمان کردن و جلب رضایت والدین، علاوه بر تامین رضایت الهی و حمایت کائنات به افزایش انگیزه شما نیز کمک خواهد کرد.
پس از تعیین این انتظارات، باید گام‌های مشخص و دقیقی برای رسیدن به آنها را تعیین کنید که ان شاءالله، دربحث اصول و مبانی هدف‌یابی در مورد آنها صحبت خواهد شد .
۲ _ یادگیری مهارت‌های مطالعه
کاری که شما الان مشغول آن هستید، ناخودآگاه منجر به افزایش سطح انگیزه شما خواهد شد. طبیعی است که وقتی من مهارت کافی برای انجام کاری را نداشته باشم، با بی رغبتی سعی خواهم کرد از انجام آن کار نجات پیدا کنم! پس حتما سعی کنید قبل از انجام هر کاری ((درست انجام دادن)) آن را یاد بگیرید.
یک دانش آموز دبیرستانی و یا کنکوری قبل از شروع به مطالعه هر درس باید استراتژی و نحوه مطالعه آن درس را بداند تا در کمترین زمان بیشترین بازده را داشته باشد.
۳ _ با دنده‌سنگین شروع به حرکت کنید!
برای حرکت دادن یک خودرو، باید از دنده یک و با سرعت کم آغاز کنید و به تدریج سرعت خود را افزایش دهید. درغیر این صورت، خودروی شما خاموش شده و امکان حرکت از شما سلب خواهد شد.
برای مطالعه صحیح هم لازم است ابتدا از حجم کم آغاز کرده، با سرعت کم مطالعه کنید و اهداف کوچکی نیز داشته باشید. طبیعی است که پس از کسب مهارت‌های لازم، می‌توانید سرعت و دقت خود را افزایش داده و حجم مطالعه روزانه خود را افزایش دهید.
۴ _ احساس “قهرمان بودن” داشته باشید.
یکی از احساسات درونی ما که به شدت بر میزان رضایت و لذت بردن ما از زندگی اثر می‌گذارد احساس کفایت است. همه ما دوست داریم احساس توانمندی انجام کارها را داشته باشیم و دیگران نیز توانمندی‌های ما را قبول داشته و به کفایت ما ایمان بیاورند.
اگر شما نیز دوست دارید دیگران به اصطلاح “روی شما حساب باز کنند” ، سعی کنید در هر مقطعی از زندگی، وظایف خود را به‌درستی انجام دهید.
اگر واقعا امروز شما برایتان بی‌ارزش است، آن را رها کنید؛ اما اگر به هر دلیلی تصمیم گرفتید درس خواندن را ادامه دهید، حتما خود را موظف کنید که به بهترین شکل، این کار را به سرانجام برسانید.
اگر قرار است فقط دیپلم بگیرید، این کار را درست انجام دهید. اگر قرار است امسال در یک رشته دانشگاهی فارغ‌التحصیل شوید، پس این کار را به بهترین شکل انجام دهید تا احساس “قهرمان بودن” در شما ایجاد شود.
اگر امروز عادت کنید در کار خود برنده باشید و احساس قهرمانی را درخود پرورش دهید، قطعا فردا نیز به راحتی می‌توانید در نقش‌های جدید، برنده باشید.
تو می توانی
۵ _ تمام توجه خود را به تلاش متمرکز کنید؛ نه نتیجه!
یکی از عواملی که انگیزه ما را کاهش می‌دهد، توجه بیش از حد به نتیجه است.
قرار شد احساس قهرمان‌ها را در خود شکل دهیم. پس قرار نیست با یک شکست از میدان خارج شویم. به یاد داشته باشید:
حتی قهرمان‌ها هم بارها و بارها در طول تمرینات شکست خورده اند تا برای روز مسابقه آماده باشند.
مهم‌ترین نکته در رسیدن به اهداف و خواسته‌ها، این است که برای تحقق نتیجه مطلوب، برنامه ریزی لازم را انجام داده و با نهایت تلاش و کوشش اقدام کنید و نتیجه را به خدای بزرگ واگذار نمایید.
در این صورت است که می‌توانید اولویت خود را “تلاش کردن” قرار داده و بدون دغدغه، به راه خود ادامه دهید.
۶ _ قسمت‌های ابتدایی سریال را نگاه کنید!
یکی از دلایلی که باعث می‌شود از برخی دروس، فراری باشید این است که قسمت‌های قبلی را به خوبی یاد نگرفته‌اید. تصور کنید امشب قرار است قسمت ۵۴ام یک سریال محبوب پخش شود. طبیعی است دیدن این سریال برای کسی که ۵۳ قسمت قبل را ندیده است، جذابیتی نخواهد داشت.
پس هنگامی‌که احساس می‌کنید که به یک درس خاص علاقه ای نداشته و یا اصلا آن را متوجه نمی‌شوید، شاید قسمت‌های قبلی سریال را ندیده‌اید.
باید برگردید و دوباره قسمت‌های اول آن درس را به خوبی یاد گرفته و پس از تقویت زیرساخت‌های آموزشی خود، با نهایت قدرت و انگیزه ادامه دهید.
۷ _ اهرم لذت و رنج!
واقعیت این است که برای کسب هر هدف ارزشمندی، لازم است سختی‌های زیادی را تحمل کرده و رنج بکشید.
به‌طور معمول با افزایش اهمیت و ارزشمندی هر هدف، سختی‌های مسیر آن نیز بیشتر می‌شود. اما به یاد داشته باشید:
((دستیابی به اهداف بزرگ‌تر، لذت و پاداش بسیار بیشتری را نیز به دنبال خواهد داشت.))
نکته بسیار کلیدی در اینجا این است که توجه و تمرکز بر روی رنج‌های مسیر، انگیزه شما را به شدت کاهش خواهد داد. از طرفی توجه به لذت‌های ناشی از دستیابی به هدف، انگیزه شما را لبریز کرده و شور و اشتیاق شما را دو چندان خواهد کرد.
یک دونده که خود را برای شرکت در المپیک آماده می‌کند اگر به سختی‌های دوره تمرین فکر کند، یا به احتمال شکست خوردن و استرس مسابقه توجه کند، به هیچ عنوان حاضر نیست لحظه ای هم به انجام تمرینات دشوار بپردازد. اما هنگامی‌که توجه خود را به مدال طلای المپیک جلب می‌کند و صدای تشویق تماشاگران و استقبال هم‌وطنان خود در بازگشت از مسابقات را تصور می‌کند، دیگر تلاش کردن برای او کار سختی نخواهد بود.
پس لطفا به جای فکر کردن در مورد سختی‌های درس خواندن، ذهن خود را همزمان بر دو چیز متمرکز نمایید:
۱_ محرومیت‌های ناشی از درس نخواندن و ادامه ندادن در رشته تحصیلی مورد علاقه
۲_ لذت و شیرینی ناشی از موفقیت در رشته تحصیلی
در این صورت شما هم می‌توانید با حداکثر توان به سمت اهداف خود حرکت کنید.
تمرین :
همین الان برای لحظاتی چشم‌های خود را ببندید و تصور کنید به موفقیت موردنظر خود در تحصیل دست یافته اید. (رتبه موردنظر، معدل ترم عالی، یا فارغ‌التحصیلی در دانشگاه یا حوزه خود را تصور کنید) سپس در ذهن خود لحظه تشویق دوستانتان در مدرسه یا دانشگاه یا حوزه را تصور کنید. مادرتان را ببینید که شما را در آغوش گرفته و غرق در شادی شده است. به پیشنهادهای کاری که به شما داده می‌شود فکر کنید. تصور کنید از چند شرکت معتبر به شما پیشنهاد کار داده اند و شما در حال بررسی پیشنهاد‌ها و بررسی فرصت‌های طلایی‌تر جهت خدمت به خلق خدا هستید و به این می‌اندیشید با قبول کدام پیشنهاد، می‌توانید بسیاری از انتقاداتی که به پیرامونتان داشته‌اید برطرف کرده و راه آسایش مردم را هموارتر سازیدو اهداف الهی را پیگیری کنید و دست یابید
.
این تصورات به شما قدرت بی‌نظیری برای تلاش و کوشش خواهد داد.
به نظرم پس از انجام این تمرین، آماده هستید با حداکثر توان و انرژی برای رسیدن به اهداف تحصیلی خود تلاش کنید. پس پیش به‌سوی تعیین اهداف!
انگیزه
تصور کن…
۸_ تحلیل وضعیت و موفقیت تحصیلی
معمولا عمده کسانی که در حال تحصیل در هر مقطعی هستند متأسفانه به دنبال دریافت مدرک هستند در کشور ما بسیار رایج است. اما سوال بسیار مهم این است:
آیا شرکت در این کلاس ها و مقاطع در موفقیت شما تاثیرگذار هستند یا خیر؟
واقعیت این است که شرکت در این ها به‌تنهایی تاثیر چندانی در میزان یادگیری و موفقیت شما ندارد. شرط اثر بخشی ، تحلیل کامل وضعیت و اصلاح ایرادات است.
: (( تحلیل وضعیت از خوده تحصیل و هدف مهم تره! ))
شما باید آن وضعیت را تحلیل کرده و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید.
تحلیل وضعیت موجود، فرصتی است برای سنجش آموخته‌ها ، شناسایی خطاها و نقاط ضعف و برنامه‌ریزی برای ادامه مسیر خود و رساندن خود به وضعیت مطلوب
در نتیجه در هر مقطع دو بخش مهم داریم:
اهداف های دست یافته
اهداف دست نیافته
رسالت تحلیل دقیق وضعیت موجود ، در بخش دوم آن نهفته است. بخش اول که شامل پاسخ‌های صحیح ما است و مهر تاییدی بر دانسته‌های ماست. اما قسمت مهم و استراتژیک بخش دوم است که در واقع خلأ‌های آموزشی ما است که باید با رفع اشکال وترمیم این چاله چوله‌ها ، این نقاط ضعف را به نقطه قوت خود تبدیل کرده و اگر بدانیم که این مطالب را چگونه مرور کنیم دیگر هیچگاه آنها را فراموش نخواهیم کرد و حتما به وضعیت مطلوب خواهیم رسید.
آخرین نظرات