بهتر است قبل از یادداشت برداری با دو فن علامت‌گذاری و حاشیه نویسی مطالب مهم را مشخص نمایید. سپس تمام مطالب مشخص شده را بار دیگر مرور کرده و به شکل کلیدی در دفتر یادداشت برداری ثابت نمایید. دقت داشته باشید یادداشت برداری شما باید شامل تمام نکات اصلی و کلیدی متن باشد تا شما را بی نیاز از مراجعه های بعدی به مطلب بنماید.
بهترین روش برای یادداشت برداری آن چیزی است که به نام «درخت حافظه»، «شبکه مغزی»، «طرح سازمانی» و «نقشه ذهنی» می نامند. طرح شبکه مغزی از ساختاری شبیه شبکه های مغزی برخوردار بوده و در به خاطر سپاری مطالب کمک فراوانی می‌کند. بدیهی است این روش بیشتر برای مطالبی که قابل سازمان دهی می باشند مثل انواع آرایه های ادبی، صیغه های فعل، روش رفع ابهام و … کاربرد بسیار بالایی دارد. روش کار نیز به این شکل است که كلیدی ترین نكته كل متن را به شکل افقی در وسط کاغذ نوشته و با شاخه های مختلف «نکات اصلی» را به آن متصل می کنیم و هر نکته اصلی می تواند خود به چندین نکته فرعی و جزیی متصل گردد.
✅درهنگام يادداشت‌برداري،نکات زيررا مدّ نظرداشته باشيد:
1ـ يادداشت برداريد؛ چرا که حتي بهترين شنوندگان و خوانندگان نيز قادر نيستند هر آنچه را که شنيده يا خوانده‌اند، به ياد بياورند.
2 ـ نکات اصلي گفتار گوينده يا نويسنده را با کلمات ويژة خودتان يادداشت کنيد و سعي نکنيد هر آنچه را که گفته مي‌شود، بنويسيد؛ بلکه به کلمات کليدي آن گفته‌ها توجه کنيد و آنها را بنويسيد.
3 ـ يادداشت‌هاي شما نبايد حالت بازنويسي مجدد متن را داشته باشند؛ بلکه بايد صرفاً چکيده و استنتاجي از مطالب باشند؛ در واقع يادداشت‌ها بايد به صورت کلمات کليدي باشند. کلمه کليدي، کلمهاي است که با خواندن آن، مفهوم و معني متن مشخص مي‌شود؛ به بيان ديگر، کلمه کليدي، کلمهاي است که با ديدن آن، مفهوم متن به خاطر آورده شود. کلمه کليدي هميشه و حتماً يک کلمه نيست و گاهي ممکن است که بيشتر از يک کلمه باشد. از آنجا که کلمات کليدي، حکم حلقه‌هاي يک زنجير را دارند که به هم متصلند، باعث يادآوري کلمه بعد و در نهايت کل متن مي‌شوند. در شيوه نوين مطالعه، شما بايد ابتدا متن را با سرعت زياد بخوانيد، مفهوم آن را درک کنيد و سپس آنچه را که از متن استنباط کرده‌ايد، به صورت نکات کليدي در دفتر مخصوص خود يادداشت کنيد. اين روش، کاملاً پويا و فعال خواهد بود و مهم‌ترين مزيت آن اين است که براي نوشتن نکات مهم به صورت کليدي، نياز به فهميدن مطلب داشته و از طرف ديگر براي فهميدن مطلب، نياز به تمرکز حواس بالايي داريد که خود مهم‌ترين عامل در يادگيري است.
4ـ در يادداشت برداري در کلاس درس، سعي کنيد تمام اطلاعاتي را که روي تخته سياه نوشته شده است، رونويسي کنيد؛ چرا که اصولاً معلم، نکات مهم و کليدي درس را روي تخته سياه مي‌نويسد.
5 ـ براي داشتن يک يادداشت خوب، بايد کليات را ابتدا يادداشت کرد و بعد اجزاء لازم را به آن افزود. معمولاً ايده و نکته اصلي هر مطلب، در يکي دو جمله اول پاراگراف مي‌آيد؛ براي اين منظور، عبارت‌هايي که کلماتي مانند «نخست»، «مهم‌ترين عامل»، «بيشترين تاثير» و … را دارند، بايد در هنگام يادداشت برداري بيشتر مدّ نظر قرار گيرند؛ سپس، بايد جزييات کمکي و مثال‌ها و مواردي را که در تشريح ايده‌ها و نکات اصلي بيان مي‌شوند، پيدا کنيد. اين جزييات غالباً شامل مواردي مانند اسامي و تاريخ‌ها هستند.
6 ـ در هنگام يادداشت‌برداري، نوعي خلاصه نگاري ساده و عملي از خود ابداع کنيد. براي انجام اين کار مي‌توانيد از رسم‌الخط‌هاي گوناگون استفاده کنيد و کلمات و عبارت‌هاي مهم‌تر را به طور بزرگتر يادداشت کنيد.
7 ـ پيش از رفتن به کلاس، خود را براي يادداشت‌برداري آماده کنيد. منظور از آمادگي، تنها آن نيست که وسايل نوشتن مثل: قلم و مداد و دفتر را همراه ببريد، بلکه خواندن و مطالعه درس، پيش از رفتن به کلاس، آمادگي شما را براي بهترين فهميدن و بهتر يادداشت کردن افزايش مي‌دهد. از قبل خواندن درس‌ها سبب مي‌شود که بتوانيد نکته‌هاي اصلي گفته‌هاي سخنران را حدس بزنيد و يادداشت‌هاي مفيدتر و پر معني‌تري داشته باشيد.
8 ـ هرگز با عجله ننويسيد که بعد خودتان هم سر فرصت نتوانيد آن نوشته را بخوانيد. اگر سعي کنيد فقط نکته‌ها و واقعيت‌هاي اساسي را يادداشت کنيد، کمتر دچار اين مشکل مي‌شويد.
9 ـ در کنار يادداشت‌هايتان، حاشية نسبتاً وسيعي (به اندازه چهار يا پنج سانتي‌متر) به صورت نانوشته باقي بگذاريد تا هميشه امکان افزودن يا اصلاح کردن يادداشت‌ها را، در همان صفحة مربوط، داشته باشيد.
10 ـ اگر در فن يادداشت‌برداري،مهارت کافي پيدا نکرده‌ايد، شايد لازم باشد که روزانه در يادداشت خود تجديد نظر کنيد. تجديد نظر،هم براي خلاصه کردن و حذف نکته‌هاي نامربوط است وهم متضمن افزودن نکات مهم است که در يادداشت‌هاازقلم افتاده اند.
11 ـ يادداشت‌هايي که از منابع مختلف (کتاب، درس معلم، کمک درسي و …) درباره اهميت موضوع تهيه شده است، بايد در کنار هم قرار گيرند تا در هنگام مرور، هيچ يک از نکته‌هاي مربوط به آن موضوع از نظر دور نيفتد، و در نتيجه، معناي کامل‌تر و بيشتري از آن موضوع ادراک شود. به همين منظور، استفاده از کاغذهاي کلاسور، که برگ‌هاي آن از هم جداست، به شما کمک مي‌کند که همة يادداشت‌هاي مربوط به يک موضوع خاص را در کنار هم قرار دهيد.
12 ـ در يادداشت‌هاي خود، از تصوير، آ‌کلاد، پرانتز، علامت فلش، مداد رنگي و اندازه‌هاي مختلف براي نوشتن عناوين و تيترها استفاده کنيد؛ بخصوص اگر کتابي را در منزل مطالعه مي‌کنيد، بهتر مي‌توانيد موارد فوق را در آن کتاب لحاظ کنيد. هر قدر يادداشت‌هاي شما چشم‌گيرتر باشند، به همان نسبت از مطالعه و يادگيري‌شان لذت بيشتري خواهيد برد و به خاطر آوردن اطلاعات مندرج در آنها براي شما ساده‌تر خواهد بود.
آخرین نظرات